Terylen to elastyczna i lekka tkanina pochodzenia syntetycznego, wytwarzana z produktów naftowych. Czym jest terylen, jaki jest jego skład i jak go używać, stało się znane w ubiegłym wieku, bliżej lat czterdziestych. Jednocześnie był szeroko stosowany, a rozwój technologii pozwolił na wprowadzenie materiału do światowej produkcji, dodając go nie tylko do wyrobów tkanych, ale także do przemysłu ciężkiego.
Lavsan to nazwa pochodzenia rosyjskiego od słowa „terylene”, częściej występuje w składzie gotowych produktów wykonanych z materiału tekstylnego. W czasach współczesnych ten rodzaj materiału nazywa się „poliester”.
Odkrycie i historia stworzenia
Politereftalan etylenu (PET) został odkryty po raz pierwszy w 1941 roku przez angielskich chemików D. Dixona i D. Winfielda. Został on uzyskany poprzez syntezę polimeru termoplastycznego podczas przetwarzania produktów węglowych i naftowych. Po wielu eksperymentach uzyskano sztuczny, trwały i elastyczny materiał syntetyczny, który nazwano PET.
Za pomocą tego materiału rozpoczęto produkcję taśmy klejącej, pojemników opakowaniowych itp., ale nie było jeszcze mowy o jego zastosowaniu w produkcji odzieży.
W Związku Radzieckim pracownicy Akademii Nauk zajęli się rozwojem polimerów i już w 1949 roku, odnosząc sukcesy, wprowadzili tę technologię do produkcji i zaczęli wytwarzać materiały klasy poliestru. W ZSRR ten rodzaj materiału nazywano „lawsanem”.
Odkrycie to zaczęło być częściej wykorzystywane w latach 60-70 XX wieku w postaci produktów foliowych, tworzyw sztucznych i włókien. Po pewnym czasie z włókien poliestrowych (poliester 100) zaczęto produkować pościel, obuwie meblowe, ubrania itp. Na tamte czasy tkanina o doskonałych właściwościach, niewymagająca prasowania i prania przez wiele miesięcy, była pozycjonowana jako cud nowoczesnej techniki.
Uwaga! W różnych krajach nazwę lavsanu interpretuje się różnie: w Niemczech brzmi ona tekadur, w USA – dacron, w Anglii – terylene, a w Japonii – tetron.
Produkcja
Do produkcji i wytwarzania tkaniny terylenowej stosuje się pochodne ropy naftowej oraz węgiel (glikol etylenowy i tereftalan dimetylu).
Gradacja:
- Przygotowanie surowców - oczyszczanie i przetwarzanie oczyszczonego produktu na związki polimerowe.
- Otrzymywanie nici i włókien poliestrowych poprzez zmiękczenie polimeru i usunięcie różnych zanieczyszczeń.
- Formowanie gwintu: dozowany stop przechodzi przez dyszę przędzalniczą, a po zestaleniu jest nawijany na specjalistyczne urządzenia.
- Wybielanie, mycie nici, malowanie. Z reguły na tym etapie przeprowadza się dodatkowe czynności wykończeniowe, pozwalające na zmniejszenie przyczepności, elektryzowania, przeprowadza się zabiegi zwiększające wytrzymałość materiału.
- Tkaninę wytwarza się poprzez przeplatanie włókien poprzez skrzyżowanie nici.
Lavsan - co to jest i jakie są jego właściwości
Lavsan to syntetyczna tkanina na bazie poliestrów. Włókna Lavsan są stosowane nie tylko w czystej postaci, ale mogą być również łączone z wełną, bawełną lub wiskozą. Następnie z powstałego materiału powstają tekstylia: odzież, zasłony i inne akcesoria materiałowe potrzebne w życiu codziennym i domowym.
Wygląd lavsanu wyróżnia się znaczną różnorodnością kolorów i faktur. W interakcji z innymi materiałami nabiera innej gęstości, co pozwala na tworzenie bardziej zróżnicowanych produktów. Ponadto uzyskana tkanina dobrze nadaje się do barwienia i można ją zaklasyfikować jako materiał lekki. Pozostaje tak samo jasna i błyszcząca przez długi czas po użyciu.
Właściwości fizyczne
Gęstość lavsanu waha się między 1,38 a 1,4 g/cm³. Gdy surowiec zostanie podgrzany do 70 °C, zachodzi reakcja zeszklenia, w temperaturze 245 °C następuje proces zmiękczania. Osiągając 260 °C, zaczyna się topić, w temperaturze 350 °C poliester ulega całkowitemu zniszczeniu.
Informacje dodatkowe! Materiał nie jest odporny na alkalia, mocne kwasy i ketony. Nie rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych i wodzie.
Jak odróżnić nylon od lavsanu?
Obie nici są pochodnymi z grupy produktów syntetycznych lub polimerowych. Mogą być stosowane w dzianinach zarówno razem, jak i osobno. Zarówno lavsan, jak i kapron są produkowane z produktów przetwórstwa węgla i ropy naftowej.
Cechy charakterystyczne.
Lavsan ma swoje własne charakterystyczne cechy i różni się od innych materiałów:
- Baza materiałów jest inna: nylon powstaje z polimeru polikaprolaktamu, natomiast lavsan powstaje z kwasu tereftalowego i glikolu etylenowego.
- W stanie mokrym nić nylonowa traci swoją wytrzymałość, czego nie można powiedzieć o lavsanie: zanurzenie w wodzie nie powoduje zmiany właściwości materiału.
- Nylon jest bardziej ścierny niż większość istniejących materiałów. Lavsan jest jego całkowitym przeciwieństwem i może wytrzymać temperatury do 180 stopni bez deformacji.
- Lavsan swoją strukturą przypomina wełnę, natomiast nylon przypomina jedwab.
Zakres stosowania
Terylen w czystej postaci stosowany jest do produkcji:
- Płaszcze przeciwdeszczowe i peleryny;
- Parasole;
- Obrusy i serwetki;
- Zasłony do łazienek.
Lavsan jest również dodawany do surowców podczas produkcji różnych materiałów w celu zwiększenia odporności na zużycie, zachowania kształtu i wytrzymałości. Dzięki temu tkaniny nie tracą swojego pierwotnego wyglądu i zachowują go przez dłuższy czas, co pozwala również na szerokie wykorzystanie surowców w przemyśle lekkim (takie produkty obejmują: satynę, żorżetę, krepę, pikę, taftę, dzianinę itp.).
Po uzyskaniu lavsanu i zbadaniu jego szczególnych właściwości, zaczęto go wykorzystywać w innych dziedzinach poza przemysłem lekkim:
- Ze względu na odporność na wysokie temperatury i związki chemiczne, znalazł zastosowanie w przemyśle chemicznym.: produkcja toreb, pojemników plastikowych, butelek itp.
- Ze względu na odporność na wielokrotne uderzenia mechaniczne, materiał ten znalazł zastosowanie w produkcji urządzeń przemysłowych: pasów napędowych, lin, taśmociągów itp.
- Ponieważ reakcja organizmu ludzkiego na materiały syntetyczne nie powoduje ich odrzucenia i nie są przez nie wchłaniane, nici i materiały lavsanowe znalazły zastosowanie w medycynie: protezach naczyniowych i zastawek serca, niciach chirurgicznych, endoprotezach.
Plusy i minusy
Poliester zachowuje wiele zalet, a ubrania wykonane z tego materiału są stosunkowo bezpieczne i trwałe. Wygląda jasno, ma wiele faktur i nie blaknie na słońcu. Dobrym znakiem jest wysoka wytrzymałość materiału, gdy jest stosowany w dowolnej branży. Ubrania wykonane z tkaniny z użyciem lavsanu są lekkie, nie wymagają prasowania, szybko schną, a co najważniejsze - niedrogie.
Informacje dodatkowe. Dzięki syntetycznemu pochodzeniu tkaniny nie jest ona narażona na ataki moli. Dlatego możesz przechowywać ubrania bez pokrowców lnianych bez obaw.
Pomimo wszystkich zalet, istnieją pewne oznaki, które mogą powodować niedogodności:
- Ubrania gromadzą elektryczność syntetyczną;
- Nie przepuszcza powietrza;
- Bardzo sztywne tkaniny mogą powodować dyskomfort podczas noszenia;
- Nie należy nosić go dłużej niż 20 godzin.
Instrukcje pielęgnacji
Podstawowe zasady opieki są następujące:
- Temperatura prania nie powinna przekraczać 40°C.
Ważny! W wysokich temperaturach na produkcie mogą pojawić się zagniecenia!
- Prać bez dodawania środków chlorowanych.
- Jeśli poliester jest w 100%, nie trzeba go prasować. Jeśli tkanina ma tylko trochę dodanego poliestru, wystarczy powiesić rzecz na wieszaku i wyprostować ją podczas suszenia.
- Jeśli mimo wszystko zachodzi konieczność prasowania, należy to robić przez wilgotną gazę.
- Lepiej nie wyżymać ubrań, nie należy ich też wykręcać, gdyż pomimo ich elastyczności, przy starannej pielęgnacji ich żywotność może znacznie się wydłużyć.
Poliester zajmuje obecnie znaczącą niszę na rynku produkcji tkanin i produktów przemysłowych. Ze względu na swoją wytrzymałość i łatwą kompatybilność z innymi materiałami, jego wartość znacznie wzrasta wraz z wprowadzaniem coraz bardziej zaawansowanych technologii.
Z czasem coraz łatwiej jest uzyskać bardziej różnorodne produkty, ich cechy nabierają bardziej pozytywnego charakteru. Ubrania wykonane z tego rodzaju włókien są już nazywane „ubraniami przyszłości”: ze względu na ich praktyczność, łatwość pielęgnacji, trwałość i niedrogą niszę cenową.
